مقایسه ژنراتور دیزلی و گازسوز
برای بررسی و درک بهتر مقایسه و تفاوت ژنراتور دیزلی و گازسوز باید به این موارد توجه داشت:
۱-قیمت دستگاه دیزل ژنراتور
۲- محاسبه هزینه سوخت بر اساس میزان ساعت احتمالی کارکرد دستگاه
۳- مقایسه شرایط ذخیره سازی سوخت
۴- خدمات پس از فروش و میزان در دسترس بودن لوازم یدکی
۵- میزان دسترسی به نیروی فنی مجرب جهت انجام تعمیرات و سرویس های دوره ای دستگاه
۶- شرایط محیطی در محل استفاده و نصب دیزل ژنراتور
۷- استانداردهای محیطی نسبت به تولید صدا و سطح آلاینده ها خروجی از اگزوز دستگاه
۸- شرایط فروش دستگاه به صورت دست دوم و تعویض آن با دستگاه قوی تر
این مقاله با هدف مقایسه ژنراتور دیزلی و گازسوز موجود در بازار کشور ارائه می شود. موتورهای دیزل یکی از انواع شناخته شده موتورهای احتراق داخلی هستند که بیش از نیم قرن در بازار داخلی ایران خرید و فروش شده اند. توان و دوام بالای این موتورها در کنار رقابتی بودن قیمت مناسب ارائه شده از سوی شرکت های وارد کننده عرصه رقابت را برای انواع دیگر موتورهای احتراق داخلی بسیار تنگ نموده است.
از طرف دیگر، موتورهای گازسوز با توجه به سوخت قابل دسترس و ارزان قیمت خود اخیرا به عنوان یک رقیب جدی برای موتورهای دیزل توانسته اند تا در بازار داخلی کشور از جایگاه بسیار مطلوب برخوردار شوند. با این وجود خریداران دستگاه ژنراتور همواره با این سوال روبه رو هستند که از میان ژنراتور دیزلی و گازسوز کدام یک می توانند گزینه مطلوب تری برای مصرف باشند؟ لذا به منظور پاسخ گویی به این سوال که کدام نوع از این دو دستگاه کار آمد تر می باشند پس در ابتدا برای بررسی ژنراتور دیزلی و گازسوز باید به صورت تک به تک به نکات زیر اشاره می کنیم.
مزایای استفاده از موتور دیزل
- موتورهای دیزل بسیار پُر قدرت و با دوام هستند به صورتی که یک موتور دیزل می توان تا مدت ۱۵۰۰۰ ساعت بدون تعمیر و فقط با سرویس های دوره ای کاملا سالم فعال باشد.
- توان بالای موتورهای دیزل آن ها را به بهترین گزینه برای دستگاه های ژنراتور مورد استفاده دائم کار مبدل کرده است. این موتورها می توانند با توان حدود ۶۰% به صورت روزانه ۱۲ ساعت پیوسته روشن باشند.
- لوازم یدکی و خدمات پس از فروش موتور دیزل با قیمت مناسب همواره در دسترس عموم هستند.
- برخی از شرکت های ایرانی تولید کننده قطعات یدکی و موتورهای دیزل هستند که این امر قیمت موتورهای ارائه شده و لوازم یدکی آنها را به طور چشمگیر کاهش می دهد.
- موتورهای دیزل حتی در شرایط بسیار سخت آب و هوایی مانند گرمای متوسط حدود ۵۰ درجه سانتی گراد و در فصل زمستان در دمای حدود ۳۰ – درجه سانتی گراد قابل استفاده هستند. لازم به ذکر است که متعلقات ارائه شده برای این موتورها از جمله گرم کن آب رادیاتور می تواند عملکرد موتور دیزل را در سرمای شدید تسهیل نماید.
- سوخت موتور دیزل در مقایسه با برخی از انواع دیگر سوخت مانند بنزین بسیار ارزان تر است. به طور کل، گازوئیل از جمله سوخت هایی می باشد که برای مدت طولانی بدون از دست رفتن کیفیت قابل ذخیره کردن می باشند.
- قیمت موتورهای دیزل در مقایسه با موتورهای دیگر با توان مشابه بسیار ارزان تر می باشد.
- موتور دیزل در دور بسیار کم (حدود ۱۵۰۰ دور در دقیقه) به حداکثر توان خروجی می رسد.
- شرکت های طراح و سازنده موتورهای دیزل مانند شرکت کامینز ، ولوو و پرکینز از جمله معتبر ترین تولید کنندگان شناخته شده در جهان هستند لذا این موتورها از نظر مهندسین مشاور و پیمانکاران پروژه ها قابل اعتماد ترین موتورهای در دسترس هستند.
- با توجه به تنوع تولید بسیار زیاد، موتورهای دیزل با قیمت ها و توان های بسیار متنوعی در بازار موجود هستند. لذا دستگاه های دیزل ژنراتور از ظرفیت ۱۰kva تا ۲۵۰۰kva در دسترس عموم سازمان ها و مشتریان قرار دارند.
- دیزل ژنراتور با توجه به توان و دوام بالا حتی پس از چند سال استفاده به صورت دستگاه دسته دوم قابل فروش می باشند و بسیاری از مشتریان با توجه به محدودیت بودجه تمایل به خرید دستگاه دست دوم و حتی تعمیر شده دیزل دارند.
معایب موتورهای دیزل
- میزان صدای تولید شده توسط این موتورها بسیار زیاد است. بر این اساس استفاده از دیزل ژنراتور در فضای ساختمان های مسکونی و بیمارستان ها باید با اقدامات صدا گیر از جمله نصب کانوپی سوپر سایلنت و نصب منبع اگزوز دو جداره و صدا خفه کن اگزوز انجام شود که این دسته اقدامات صداگیر هزینه تمام شده نصب دیزل ژنراتور را افزایش می دهند.
- تهیه سوخت گازوئیل و ذخیره سازی آن در مقایسه با گاز شهری که همواره با قیمت ارزان در دسترس می باشد بسیار گران تر و دشوارتر است.
- وزن موتور و شاسی موتورهای دیزل بسیار سنگین است.
- موتور دیزل به ویژه انواع موتورهای سنگین دیزل لرزش و ارتعاشات پیچشی زیادی را در هنگام روشن بودن ایجاد می کنند. لذا استفاده از دسته موتورهای مقاوم و لرزه گیر های موتور و شاسی برای این دستگاه الزامی می باشد.
- گازهای خروجی از اگزوز موتور دیزل بد بو هستند و این موضوع می تواند برای مکان های مسکونی بسیار آزار دهنده باشد.
- با توجه به کیفیت پایین گازوئیل عرضه شده در کشور میزان مصرف سوخت موتورهای دیزل و آلودگی خروجی و دود موتورهای دیزل از اگزوز آن ها عموما بیش از مقادیر اعلامی از سوی شرکت تولید کننده این موتورها می باشد.
- عموم موتورهای دیزل تولید شده صرفا مدت ۵ تا ۷ سال به عنوان دستگاه روز تولیدی در بازار عرضه می شوند و پس از این دوره مدل بعدی همان موتور از سوی شرکت سازنده ارائه می گردد. لذا سال تولید موتور دیزل و به روز بودن ساخت این موتورها با توجه به خدمات پس از فروش و تامین قطعات موتور مورد نظر بسیار حساس می باشد.
- موتور دیزل به منظور روشن شدن به موتور استارت بسیار قوی نیاز دارد. لذا باتری دستگاه دیزل باید از نظر توان خروجی بسیار قوی باشد.
- با توجه به مصرف سوخت بسیار زیاد موتورهای سنگین دیزل، همواره مخازن بسیار بزرگی برای ذخیره گازوئیل مصرفی این دستگاه ها مورد نیاز است. لذا خطر آتش سوزی در محل نصب مخزن سوخت بسیار جدی می باشد و این مکان ها باید به سیستم اطفاء حریق اتوماتیک و بسیار دقیق مجهز باشند.
مزایای موتورهای گازسوز
- موتورهای گازسوز در مقایسه با موتورهای دیزل بسیار کم صدا می باشد.
- گاز شهری به عنوان منبع اصلی تامین سوخت ژنراتورهای گازسوز همواره در دسترس می باشد.
- قیمت سوخت مصرفی موتورهای گازسوز در مقایسه با موتورهای دیزل بسیار کمتر می باشد.
- موتورهای گازسوز در مقایسه با موتورهای دیزل با لرزش کمتری کار می کنند.
- گازهای خروجی از اگزوز موتورهای گازسوز در مقایسه با موتورهای دیزل بسیار تمیز تر و بدون بو هستند.
- با توجه به اینکه صدای موتور گازسوز بسیار کم است، در نتیجه مانند موتور دیزل نیاز به نصب کانوپی سوپر سایلنت، و اگزوز دو جداره مجهز به صدا خفه کن نخواهد داشت، از این رو مشتری ژنراتورگازسوز دیگر هزینه ای نسبت به این گونه اقلام پرداخت نمی کند.
- موتورگازسوز با توجه به نیروی کم استارت می خورد لذا ظرفیت باتری پیشتیبان این موتورها در مقایسه با موتورهای دیزلی کمتر و کم هزینه تر است.
معایب موتورهای گازسوز
- موتورهای گازسوز موجود در بازار داخل صرفا تا ظرفیت ۴۰kva می توانند با فشار گاز شهری فعال شوند. لذا در صورتی که موتور گازسوز از این ظرفیت قوی تر باشد مصرف کننده این موتورها نیاز تجهیزات ذخیره سازی سوخت از جمله مخازن CNG و پمپ های شارژ گاز به درون مخزن خواهند داشت. این تجهیزات در مقایسه با تجهیزات جانبی مصرفی در موتورهای دیزل بسیار گران قیمت می باشند.
- موتورهای گازسوز به طور گسترده از سوی شرکت های معتبر ارائه نمی شوند. بر این اساس تنوع تولید سبب می شود که موتور گازسوز مورد نیاز برای بسیاری از ظرفیت ها هنوز در دسترس عموم قرار نداشته باشد. یکی از معتبرترین سازندگان موتورهای گازسوز شرکت پرکینز می باشد که موتورهای گازسوز این شرکت هنوز در ایران به طور مطلوب ارائه نشده است.
- موتورهای گازسوز در مقایسه با موتورهای دیزل از خدمات پس از فروش ضعیف تر برخوردار هستند.
- تهیه قطعات یدکی موتورهای گازسوز در مقایسه با موتورهای دیزل بسیار دشوار تر و پر هزینه تر است.
- موتورهای گازسوز پس از چند سال استفاده مانند موتورها دیزل قابل فروش نمی باشند و عموم مشتریان تمایلی به خرید دستگاه ژنراتور گازسوز دسته دوم ندارند.
- قیمت دستگاه ژنراتور گازسوز در عموم ظرفیت های ارائه شده در مقایسه با نمونه دیزل ژنراتور مشابه با توان یکسان حدود ۲ برابر گرانتر است.
- در فصل زمستان، افت فشار گاز شهری می تواند بر روی عملکرد دستگاه ژنراتور گازسوز تاثیر منفی داشته باشد به صورتی که اگر فشار گاز کمتر از میزان مصرف موتور گازسوز باشد، این دستگاه ژنراتور در زمان قطع برق قابل استفاده نمی باشد.
- نوسان فشار گاز شهری می تواند توان خروجی دستگاه ژنراتور گازسوز را با نوسان شدید همراه کند.
- موتورهای گازسوز به میزان کیفیت روغن موتور بسیار حساس هستند لذا استفاده از روغن موتورهای درجه ۲ و ارزان استهلاک این موتورها را افزایش می دهد.
- با توجه به اینکه سابقه حضور در بازار موتورهای گازسوز بسیار کمتر از موتورهای دیزل است، تعمیرکاران این موتورها از تجربه خدمات رسانی کمتری نسبت به تعمیر موتور مورد نظر برخوردار هستند.
- موتور گازسوز مانند موتور دیزل به صورت متحرک قابل استفاده نیست زیرا ممکن امکان تامین سوخت به صورت سیار میسر نباشد. اما موتورها دیزل پس از نصب بر روی ارابه های ۲ چرخ و یا ۴ چرخ و اتصال به عقب وانت ها و کامیون ها به صورت سیار در مکان های خاص به صورت سیار قابل استفاده می باشند.
- مخازن CNG بسیار تحت فشار می باشند به صورتی که فشار گاز ذخیره در این مخازن می تواند تا ۲۵۰ بار افزایش پیدا کند. لذا خطر انفجار در این مخازن وجود دارد و خسارات ناشی از این انفجار می تواند بسیار جبران ناپذیر باشد. لذا عموم خریداران دستگاه گازسوز ترجیه می دهند این دستگاه را در ظرفیت های بسیار پایین خریداری کنند تا بتوانند با استفاده از فشار طبیعی گاز شهری و بدون نیاز به ذخیره سازی گاز در مخزن از دستگاه خود استفاده نمایند.
